Rewitalizacja jako skuteczne lekarstwo na chore części miast i wsi

Kiedy słyszymy termin „rewitalizacja”, pierwszym pojawiającym się skojarzeniem jest remont. W pewnym sensie jest to jak najbardziej poprawna koneksja, ale rewitalizacja to coś znacznie więcej. Dla zniszczonych i zaniedbanych części miast i wsi, jest jak adrenalina podana prosto w serce. Dzięki niej te kryzysowe obszary stopniowo powracają do życia. Teraz ich leczenie będzie łatwiejsze!

Kiedyś w Opolu Lubelskim mieściła się cukrownia. Dzisiaj zostało po niej osiedle, w którym mieszkają jej byli pracownicy. Kiedy zakład działał, osiedle tętniło życiem. Wszystko zmieniło się po jego likwidacji. Wzrosła przestępczość. Nasiliły się problemy: alkoholizm i bezrobocie. Wiele do życzenia pozostawiał też stan bloków na osiedlu. Pilnego remontu wymagały dachy (część z nich pokrywał szkodliwy eternit), okna, drzwi oraz elewacja budynków. Brakowało równych dróg, szerokich parkingów i dobrego, oszczędzającego energię oświetlenia. Okolica potrzebowała natychmiastowego leczenia.

Rewitalizacja: lek który działa i jest refundowany z funduszy europejskich

Władze miasta nie pozostały obojętne na pogłębiającą się degradację osiedla. Postanowiły działać. Mając diagnozę, pozostało dobrać leczenie. Wtedy wspólnota mieszkaniowa, do której należy osiedle przy ul. Fabrycznej, wspólnie z opolskim magistratem, wystąpiły po środki unijne do Urzędu Marszałkowskiego w Lublinie.

Szybko okazało się, że była to dobra decyzja. Terapia środkami unijnymi z Regionalnego Programu Operacyjnego okazała się skuteczna. Bloki przeszły lifting. Powstały świetlica, siłownia pod chmurką i boisko z bieżnią, chętnie używane przez najmłodszych. Są długo oczekiwane miejsca parkingowe, nowe alejki, ławki i zieleń, która sprzyja relaksowi. Mieszkańcy mają gdzie odpocząć i wyjść na spacer, nawet po zmroku. O ich bezpieczeństwo troszczą się czujne kamery monitoringu. Zresztą sami decydowali o tym, jak będzie wyglądała ich okolica. Odnowienie osiedla przy Fabrycznej to modelowy przykład rewitalizacji.

Grażyna Wesołowska, prezes zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej Fabryczna 17 w Opolu Lubelskim

Konsultowaliśmy z mieszkańcami osiedla niemal każdy element projektu. Dlatego mieli realny wpływ na kształt zmian i zakres modernizacji. Nie brakowało różnicy zdań, ale ostatecznie udało się uzyskać kompromis.

Czym jest rewitalizacja?

Najprościej, rewitalizację można określić jako rozwiązywanie trudnych problemów. Rewitalizacja jest po to, aby likwidować przeszkody, które uniemożliwiają rozwój gminy lub go spowalniają. Teren zdegradowany (np. obszar powojskowy lub poprzemysłowy) jest właśnie takim hamulcem rozwoju. Sam odstrasza inwestorów i osłabia otaczające go dzielnice, które tracą na tym sąsiedztwie. Rewitalizacja leczy te kryzysowe obszary miast i wsi. Pomaga też uporać się z chorobami mieszkańców tych terenów: alkoholizmem, bezrobociem, przestępczością.

Należy pamiętać jednak, że rewitalizacja to coś więcej niż tylko zwykły remont budynków i ulic. A właśnie z tym najczęściej jest kojarzona. Rewitalizacja to znacznie głębszy proces. Obejmuje również, tzw. miękkie działania, dotyczące bezpośrednio mieszkańców zdegradowanego obszaru. Tego typu projekty łagodzą negatywne skutki kiepskiej kondycji osób żyjących na zdegradowanych terenach miejskich i wiejskich. Zmniejszają, m.in. bezrobocie, pomagają wyjść z alkoholizmu i narkomanii.

Gminy, które chcą dostać fundusze europejskie na rewitalizację muszą posiadać tzw. programy rewitalizacji. Urząd Marszałkowski w Lublinie prowadzi ich wykaz. Gminy same przygotowują program rewitalizacji. Wskazują w nim m.in. obszar, który wymaga odnowienia i proponują zadania, które mają go uzdrowić. Program rewitalizacji jest podstawą do udzielenia wsparcia z Regionalnego Programu Operacyjnego 2014-2020 na rewitalizację.

400 milionów dla samorządów i firm na rewitalizację

W sierpniu ogłoszone zostały trzy konkursy na rewitalizację zdegradowanych obszarów miast i wsi. Do podziału wśród samorządów, organizacji pozarządowych i firm z województwa lubelskiego jest ponad 400 mln zł. Pieniądze pochodzą z Regionalnego Programu Operacyjnego i przewidziane są na tzw. infrastrukturalną część rewitalizacji, nastawioną na odnowę budynków, dróg, terenów zielonych na obszarach zdegradowanych.

Sławomir Sosnowski, Marszałek Województwa Lubelskiego

Dostrzegamy potrzeby w zakresie rewitalizacji, dlatego przeznaczyliśmy na nią tak ogromną pulę środków europejskich. Dla samorządów to ogromna szansa na odnowę zniszczonych i zaniedbanych części miast i wsi oraz poprawę jakości życia mieszkańców tych terenów. 

Rewitalizacja: konkursy dla miast i wsi

Oferta skierowana jest do gmin miejskich i wiejskich:

1. Konkurs na rewitalizację zdegradowanych obszarów miejskich w gminach, w których siedzibę mają powiaty (Działanie 13.3);
2. Konkurs na rewitalizację zdegradowanych obszarów miejskich w gminach powyżej 5 tys. mieszkańców, z wyjątkiem gmin w których siedzibę mają powiaty (Działanie 13.3);
3. Konkurs na rewitalizację zdegradowanych obszarów wiejskich (Działanie 13.4).

Wnioski mogą składać:

• samorządy lokalne,
• spółki z większościowym udziałem samorządów,
• organizacje pozarządowe,
• przedsiębiorcy z województwa lubelskiego.

Z dotacji sfinansują:

• przebudowę, remont, modernizację zdegradowanych budynków,
• ożywienie terenów poprzemysłowych, powojskowych, zdegradowanych przestrzeni publicznych,
• konserwację zabytków,
• przebudowę, remont, modernizację budynków w celu adaptacji na działalność przedsiębiorstw, wraz z wyposażeniem.

Wnioski przyjmowane są elektronicznie w Lokalnym Systemie Informatycznym od 30 września do 13 listopada 2017 roku.

Rewitalizacja nie jest więc tylko zwykłym remontem. To realna pomoc dla najciężej chorych części miast i wsi oraz ich mieszkańców, którzy wymagają pilnego leczenia. Właściwie przeprowadzona rewitalizacja gwarantuje, że kryzysowy dotąd obszar stanie na nogi i będzie rozwijał się na równi z otaczającymi go dzielnicami. Tego życzymy wszystkim gminom, które borykają się z problemami kryzysowych obszarów na swoim terenie. 

Źródło: Portal Lubelskie - Regionalny Program Operacyjny